कर्नाटकका होयसाला मन्दिर क्षेत्र युनेस्कोको विश्व सम्पदा सूचीमा

पेरिस । बलुर, हलेबिडु र सोमनन्थपुरा क्षेत्रमा अवस्थित कर्नाटकका होयसाला मन्दिरहरू युनेस्कोको विश्व सम्पदा सूचीमा परेका छन्। यो घोषणा सोमबार युनेस्कोको आधिकारिक ह्यान्डल एक्स (पहिले ट्विटर) मा गरिएको थियो।

‘सेक्रेड एन्सेम्बल अफ द होयसाला’ भनिने मन्दिरहरू अप्रिल २०१४ देखि युनेस्कोको अस्थायी सूचीमा छन्।

यसलाई जनवरी २०२२ मा २०२२-२३ को लागि विश्व सम्पदा स्थलको रूपमा विचारको लागि भारतको नामांकनको रूपमा अन्तिम रूप दिइएको थियो।

मन्दिरहरू १२ औं देखि १३ औं शताब्दीमा निर्माण गरिएका थिए र होसला युगका कलाकारहरू र वास्तुकारहरूको रचनात्मकता र कौशलको प्रतीकको रूपमा खडा छन्।

होयसाला साम्राज्यले १० औं र १४ औं शताब्दीको बीचमा आधुनिक दिनको कर्नाटक राज्यको ठूलो भागमा शासन गरेको थियो। साम्राज्यको राजधानी सुरुमा बेलुरमा अवस्थित थियो र पछि हलेबिडुमा सारियो।

होसला मन्दिरहरूमा आधारभूत परम्परागत दार्विडियन आकारविज्ञान छ तर यसले मध्य भारतमा व्यापक रूपमा प्रयोग हुने भूमिजा मोड, उत्तरी र पश्चिमी भारतको नागारा परम्परा र कल्याणी चालुक्यहरूले मन पराएको कर्नाटक द्रविड मोडको बलियो प्रभाव देखाउँदछ।

वास्तुविद्हरूले विभिन्न प्रकारका मन्दिर वास्तुकलाबाट प्रेरणा लिए र परिणामस्वरूप पूर्ण रूपमा नयाँ ‘होयसाला मन्दिर’ स्वरूपको जन्म भयो।

युनेस्कोको आधिकारिक वेबसाइटले भने कि मन्दिरहरूमा तीर्थहरू हाइपर-वास्तविक मूर्तिकलाहरू र ढुङ्गाको नक्काशीद्वारा विशेषता छन्, जसले सम्पूर्ण वास्तुकलाको सतह, एक परिक्रमा मञ्च, ठूलो आकारको मूर्तिकला ग्यालरी, एक बहु-टायर फ्रिज, र सालाको मूर्तिकलाहरू समावेश गर्दछ।

प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले मन्दिरहरूलाई विश्व सम्पदा स्थलको रूपमा मान्यता दिएको समाचारमा प्रतिक्रिया व्यक्त गर्दै भने, ‘होयसाला मन्दिरहरूको कालातीत सुन्दरता र जटिल विवरणहरू भारतको समृद्ध सांस्कृतिक सम्पदा र हाम्रा पुर्खाहरूको असाधारण शिल्प कौशलको प्रमाण हो।’